Wydawca treści
Bezpieczna wyprawa do lasu
Wędrówka po lesie to w dzisiejszym, pełnym bodźców świecie może mieć wręcz znaczenie terapeutyczne. By tak się stało, musi być bezpieczna. Na co zwrócić uwagę, ruszając do lasu?
Naładowany telefon
Dziś, gdy niemal każdy ma w kieszeni smartfon, który lokalizuje nas w przestrzeni, przestajemy się obawiać, że gdziekolwiek zabłądzimy. Urządzenie musi jednak działać. Wybierając się w nieznany teren leśny, zadbajmy o to, by bateria była w pełni naładowana.
Telefon przyda się nie tylko do lokalizacji. Będzie niezbędny, by w razie trudnej sytuacji wezwać pomoc.
W lesie bywa różnie z zasięgiem sieci komórkowych. Jest słabszy w głębi kompleksów, w sezonie wegetacyjnym przy pełnym ulistnieniu, w zależności od pogody. Dlatego też w głębi lasu gorzej działają – albo nie działają wcale – internetowe aplikacje mapowe (Google Maps).
Sygnał GPS potrzebny do lokalizacji nie wymaga zasięgu telefonii komórkowej. Dlatego warto zainstalować aplikację mapową mBDL i mieć ze sobą wszystkie leśne mapy zawsze, niezależnie od zasięgu.
mBDL to Mobilny Bank Danych o Lasach, zasób o wiele bogatszy niż klasyczna mapa. Dzięki cyfrowym mapom poznamy wiek i gatunki drzew w konkretnych lokalizacjach. A nawet zakres prac, jakie zostały w nich zaplanowane, niezależnie od tego, czy las jest własnością państwa, gminy czy osoby prywatnej (ta informacja też tam będzie).
Od mankamentów towarzyszących elektronice wolna jest klasyczna papierowa mapa. W komplecie z kompasem ułatwi orientację i zabezpieczy przed zbędnym kluczeniem po leśnych drogach lub zabłądzeniem. Wiele nadleśnictw wydaje takie mapy.
Zgubiłem się w lesie. Jak próbować odnaleźć drogę?
Mimo możliwości, jakie daje współczesna technika, ludzie nadal gubią się w lasach. Co, gdy tak się stanie?
Przede wszystkim nie wpadajmy w panikę. Usiądź chwilę, zbierz myśli i przypomnij sobie opis terenu w którym jesteś. Warto wytężyć słuch, bo czasem słychać z daleka szum głównej drogi, pociąg lub odgłosy miasta. Wypatrywać charakterystycznych punktów terenu, jak linie wysokiego napięcia, gazociągi czy ślady użytkowania dróg – zwykle prowadzą do miejscowości lub dróg publicznych. W górach można podążać „z nurtem”, czyli iść wzdłuż potoku schodząc w dół, w ten sposób zwiększa się szansa dojścia do wioski lub drogi.
Jeśli masz działający telefon, ktokolwiek go odbierze, zada oczywiste pytanie: gdzie jesteś? Żeby odpowiedzieć coś więcej niż tylko „w ciemnym lesie”, postaraj się odnaleźć i wskazać konkretne szczegóły terenowe: ambona myśliwska, paśnik, znak lub tablica informacyjna, siatka ogrodzeniowa. Dla lokalnego leśnika to wiele mówiące szczegóły. Idealny do lokalizacji będzie słupek oddziałowy.
Lasy należące do państwa są zwykle podzielone na prostokątne oddziały. W przecięciu dróg, które są granicami oddziałów, w narożniku jednego z nich, znajdziesz kamienny słupek oddziałowy. Czarną farbą będą na nim wypisane numery oddziałów, ku którym zwracają się lica słupka. Te numery podane służbom ratunkowym czy leśnikowi pozwolą bezbłędnie zidentyfikować, gdzie jesteś. Leśnik może podpowiedzieć, w którą z dróg się skierować.
Słupek pozwoli z łatwością ustalić twoje położenie na leśnej mapie, gdzie zaznacza się oddziały. Gdy na słupku są numery czterech oddziałów, to narożnik pomiędzy dwoma najniższymi numerami wskazuje na ogół kierunek północny-zachód.
Leśnik perfekcyjnie zlokalizuje nas także na podstawie tabliczki (czerwonej w Lasach Państwowych) służącej do ewidencjonowania drewna. Znajdziemy tam dwa rzędy cyfr. Dolny to kod leśnictwa, górny – numer kolejnego stosu lub sztuki drewna. Numery są w bazie danych Lasów Państwowych, połączonej z mapą.
Natrafiłem na zakaz wstępu do lasu. Dlaczego?
Nie każdy fragment lasu jest dostępny dla turystów. Z zapisów ustawy o lasach wynika, że stale nie wolno wchodzić na obszary zagrożone erozją (najczęściej są to niebezpieczne dla ludzi osuwiska), na wszystkie uprawy leśne do 4 metrów wysokości, do ostoi zwierząt, na leśne powierzchnie doświadczalne i do drzewostanów nasiennych.
Zakazy są ustanawiane ze względu na dobro lasu bądź bezpieczeństwo ludzi. Taki charakter ma zakaz wstępu w miejscu, gdzie trwają prace leśne. To oczywiste, że nie należy go naruszać, gdy pracują maszyny i ścinane są drzewa. Znaki zakazujące wstępu ustawia się na drogach leśnych. Zakaz obowiązuje również wtedy, gdy na powierzchni nikt nie pracuje.
Zakaz wstępu może pojawić się także okresowo, wprowadzony przez nadleśniczego w związku z ogromnym zagrożeniem pożarowym, klęskami żywiołowymi (np. wiatrołomy czy okiść) oraz wykonywanymi zabiegami chemicznymi z zakresu ochrony lasu (stosowanymi wyjątkowo, gdy inne metody ochrony lasu nie przynoszą rezultatu). Takie zakazy są ustanowione w trosce o życie i zdrowie ludzi odwiedzających las i należy ich bezwzględnie przestrzegać.
Nieprzestrzeganie zakazu wstępu do lasu jest wykroczeniem, które - oprócz świadomego narażenia własnego życia i zdrowia - może być także ukarane mandatem. Tu znów warto rekomendować mBDL, który zawiera mapę zakazów wstępu do lasu.
Oczywiście ograniczenia dotyczą także obszarów chronionych, rezerwatów przyrody i parków narodowych. Tam poruszamy się po wyznaczonych szlakach.
Uwaga polowanie
Las służy rekreacji i wypoczynku, spełnia wiele rozmaitych funkcji społecznych, ale jest także jednocześnie obwodem łowieckim, gdzie mogą trwać polowania. Nie można żądać od myśliwych zaprzestania polowania, ale także myśliwi muszą tolerować i przewidzieć obecność ludzi w lesie.
W lesie polowania zbiorowe odbywają się między październikiem a styczniem, zwykle w weekendy i w ciągu dnia. Organizatorzy powinni je zgłaszać gminom. Te publikują informację o polowaniach na stronach internetowych najdalej pięć dni przed rozpoczęciem polowania. Przepisy nakazują również, by obszar, na którym odbędzie się polowanie zbiorowe oznakowywać tablicami.
Powyższe wymogi nie dotyczą polowań indywidualnych. Jednak regulamin polowań rygorystycznie określa zasady oddawania strzałów, polowania i zabezpiecza bezpieczeństwo ludzi. Myśliwi są dobrze wyszkoleni, świetnie znają teren i to zwykle oni dostosowują się do ruchu turystycznego w lesie.
Czy bać się dzikich zwierząt?
Choć bardzo małe, to bardzo niebezpieczne okazują się kleszcze. Samo ugryzienie nie jest dotkliwe, ale już konsekwencje chorób, które przenoszą mogą być niezwykle poważne. Istnieje szczepionka przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu. Przyjmują ją regularnie wszyscy leśnicy. Rekomendujemy jej przyjmowanie wszystkim miłośnikom wędrówek w terenie i grzybobrania. Tym bardziej, że obecnie kleszcze spotykamy nie tylko w lasach, a ze względu na panujące temperatury – przez większą część roku.
Nie ma szczepionki przeciw boreliozie. Jedyny sposób to unikać ugryzień kleszczy poprzez odpowiednie ubieranie się (jak najmniej odkrytych rąk i nóg), kontrolowanie odzieży i ciała po powrocie z lasu, stosowanie odstraszających pajęczaki i owady repelentów.
W polskich lasach coraz bardziej powszechne są duże drapieżniki: wilki i niedźwiedzie. Zwierzęta same z siebie nie bywają agresywne wobec ludzi. Niebezpieczne dla ludzi stają się w sytuacjach, kiedy same poczują się zagrożone. Takie ewidentne okoliczności to penetrowanie miejsc rozrodu (nor, gawr), rozdzielenie z młodymi, zablokowanie jedynej drogi ucieczki. Może do nich dojść przy naszej całkowitej nieświadomości. Dlatego dostrzegłszy drapieżniki, lepiej obserwować je z oddali, nie zbliżając się. To samo dotyczy dzików – mogą być niebezpieczne zaniepokojone, szczególnie z młodymi czy żmij, których jad może być dla człowieka śmiertelny.
Zawsze z dużą ostrożnością należy traktować zwierzęta, które nie wykazują lęku przed człowiekiem czy sprawiające wrażenie chorych. To mogą być objawy wścieklizny. Jej przypadki zdarzają się co prawda rzadko (szczepionki przeciwko wściekliźnie rozrzuca się z samolotów), jest to jednak bardzo groźna w skutkach choroba.
Gdzie spotkać leśnika?
Leśnika terenowego najłatwiej zastać w kancelarii (biurze) leśnictwa. Każdy leśniczy na tablicy informacyjnej przed leśniczówką oraz na drzwiach kancelarii podaje informację, kiedy przyjmuje interesantów. Zwykle są to godziny przedpołudniowe. Najlepiej umówić się wcześniej telefonicznie na spotkanie.
Warto pamiętać, że leśniczy, pomimo tego, że pełni służbę dbając o las i chroniąc go przed zagrożeniami, nie pracuje całą dobę ale w wyznaczonych godzinach.
Można też zadzwonić do Straży Leśnej, która patroluje teren całego nadleśnictwa. Numery telefonów znajdują się w zakładce kontakt.
Pamiętajmy! W przypadkach zagrożenia zdrowia i życia dzwonimy na numer 112.
Najnowsze aktualności
Polecane artykuły
UŻYTKOWANIE LASU
UŻYTKOWANIE LASU
Użytkowanie lasu jest gałęzią gospodarki leśnej zajmującym się planowaniem i racjonalnym pobieraniem użytków leśnych w postaci: drewna w granicach nie przekraczających możliwości produkcyjnych lasu oraz produktów ubocznego użytkowania lasu w sposób zapewniający możliwość ich biologicznego odtwarzania, a także ochrony przyrody. Użytkowanie lasu zajmuje się nie tylko użytkami leśnymi, ale służy zaspokajaniu potrzeb społecznych.
Do czego służy nam drewno?
Las poza walorami przyrodniczymi spełnia bardzo ważną rolę gospodarczą, ponieważ dostarcza 
nam naturalnego, odnawialnego surowca, czyli drewna, bez którego nie sposób wyobrazić sobie naszego życia. Od czasów prehistorycznych drewno służyło ludziom do budowy schronień, pojazdów, łodzi, narzędzi, urządzeń codziennego użytku oraz jako opał.
W obecnych czasach większość zużywanego przez nas drewna przerabiana jest na papier, który wytwarza się z włókien celulozy. Z celulozy produkuje się także pieluszki, tkaniny oraz plastik.
Poza produkcją papieru drewno wykorzystuje się do produkcji mebli, budowy domów oraz do produkcji wielu innych przedmiotów codziennego użytku. Pnie drzew w tartaku cięte są na deski, wałki, kantówkę. Z odpadów mniej wartościowych w specjalnych fabrykach produkuje się płyty wiórowe lub pilśniowe, z których produkuje się między innymi meble.
Co to jest użytkowanie lasu i pozyskanie drewna?
Użytkowanie lasu jest gałęzią gospodarki leśnej zajmującym się planowaniem i racjonalnym pobieraniem użytków leśnych w postaci:
· drewna w granicach nie przekraczających możliwości produkcyjnych lasu,
· produktów ubocznego użytkowania lasu w sposób zapewniający możliwość ich biologicznego odtwarzania, a także ochrony przyrody.
Użytkowanie lasu zajmuje się nie tylko użytkami leśnymi, ale służy zaspokajaniu potrzeb społecznych.
W zakresie użytkowania lasu leśnicy zajmują się przede wszystkim sposobami i organizacją pozyskiwania drewna i innych płodów leśnych oraz narzędziami do tego służącymi.
Ze względu na rodzaj użytków leśnych użytkowanie lasu dzieli się na:
· główne (dotyczące pozyskania i wykorzystania surowca drzewnego)
· uboczne (dotyczące pozyskania i wykorzystania innych użytków niedrzewnych min. owoców, grzybów leśnych, żywicy).
Leśnicy masę drewna do pozyskania szacują co roku poprzez tzw. szacunek brakarski1. Pozyskanie drewna planuje się zgodnie z 10-letnim tzw. operatem urządzeniowym przygotowywanym osobno dla każdego leśnictwa i nadleśnictwa. W operacie wyznacza się etat, czyli objętość drewna jaką można wyciąć z danego lasu w ciągu 10 lat. Leśnicy proporcjonalnie planują, więc wycinkę drewna prowadzą w danym roku tak, aby w 10 letnim rozliczeniu nie przekroczyć wyznaczonego etatu.
Wbrew pozorom pozyskanie drewna służy nie tylko zaspokajaniu potrzeb rynku drzewnego, ale jest to także lub nawet przede wszystkim środek i konsekwencja działań związanych z hodowlą i ochroną lasu.
Naturalne jest, że wszystkie organizmy mają swój poczatek, a na końcu znajduje się
śmierć.
Tak jest również w przypadku drzew. Każdy gatunek ma swój określony czas życia. My, leśnicy nazywamy go wiekiem rębności. Drzewa pozostawione dłużej niż wiek rębności umierają śmiercią naturalną i ulegają powolnemu rozkładowi. Leśnicy godzą z jednej strony zapotrzebowanie społeczeństwa na drewno, a z drugiej strony zachowują i ochraniają ekosystemy leśne w niepogarszającym się stanie. Dlatego leśnicy prowadząc gospodarkę leśną z jednej strony wycinają drzewa, zaś z drugiej część z nich pozostawiają do naturalnego rozkładu udostępniając tym organizmom, które tego potrzebują stare, martwe, dziuplaste drzewa.
Surowiec drzewny pozyskiwany jest nie tylko z chwilą osiągnięcia wieku rębności. Drzewa wycinane są również w ramach tzw. cięć pielęgnacyjnych. Dzieje się tak, ponieważ w trakcie wzrostu lasu zachodzą bardzo dynamiczne procesy związane m. in. z konkurencją drzew o pokarm, wodę i światło. Jedne drzewa zaczynają dominować nad innymi. Słabsze, które nie radzą sobie w tej wzajemnej konkurencji – umierają lub zajmują niższą pozycję biosocjalną. Leśnicy ubiegają proces śmierci drzew pozyskując w trakcie wzrostu drzewostanu te drzewa, które posiadają „symptomy słabości". Dzięki temu ten cenny surowiec nie ulega rozkładowi, ale jest pozyskiwany i wykorzystywany do wielu praktycznych celów.
Leśnicy także wycinają drzewa opanowane przez grzyby lub owady, które mogłyby stać się zalążkiem „epidemii w lesie". W takiej sytuacji surowiec drzewny jest pozyskiwany w ramach tzw. cięć sanitarnych przygodnych. Pozwala to utrzymać las w dobrej kondycji zdrowotnej.
Miejsca gdzie prowadzi są ścinkę drzew są widocznie oznaczone tablicami. Takich ostrzeżeń należy bezwzględnie przestrzegać, ponieważ wejście w taką strefę może grozić nawet śmiercią!!!!
Przy wycinaniu lasu pracują pilarze, czyli osoby posiadające uprawnienia i umiejętności do ścinki drzew. Coraz częściej w lesie korzystamy z nowoczesnych specjalistycznych maszyn, które nazywają się harwesterami. Harwestery to maszyny do pozyskania drewna, które ścinają drewno przy pomocy specjalnych głowic umieszczonych na wysięgniku. Ścięte drzewa zrywkarze „zrywają", czyli wyciągają z lasu na drogę w jednym wytyczonym do tego miejscu, tak aby mógł je zabrać samochód do odbioru drewna. Przy zrywce pracują forwardery, skidery. Forwardery
to ciągniki nasiębierne, zwożące drewno do szlaków komunikacyjnych z przeznaczeniem do wywozu.
Skiddery to ciągniki wywożące kłody drewna ciągnąc je za sobą po ziemi.
Po każdym zrębie leśnicy odnawiają całą powierzchnię nowym młodym drzewostanem.
1Szacunek brakarski - jest to szacunkowe ustalenie za pomocą określonych metod ilości i jakości sortymentów drewna okrągłego możliwych do pozyskania z drzew (drzewostanów) przeznaczonych do wycięcia w danym, najczęściej kolejnym roku. Przy wykonywaniu szacunku brakarskiego określa się także warunki i sposób pozyskiwania oraz wywozu drewna, a także przybliżony termin wykonywania prac. Zestawienia szacunku brakarskiego są podstawą do sporządzania rzeczowego i finansowego planu pozyskania drewna oraz dostarczają danych do krajowego bilansu drewna.
